Hechtingsgerichte gezinstherapie bestaat in feite uit het beste van de drie veel toegepaste en wetenschappelijk goed onderbouwde therapeutische modellen, te weten:

AFFT – Attachment Focussed Family Therapy (Daniel Hughes)
ABFT – Attachment Based Family Therapy (Guy Diamond)
EFFT – Emotionally Focussed Family Therapy (Gail Palmer en George Faller)

Het kind heeft recht om boos en gekwetst te zijn terwijl het de pijn op het gezicht van de ouder ziet, en om af te wachten of het gedrag van de ouder gaat veranderen.

Wat is hechtingsgerichte gezinstherapie?

Hechtingsgerichte gezinstherapie is gericht op twee therapiedoelen: herstel van vertrouwen en versterken van gezinsrelaties. Doel is dat het kind (de jeugdige) vertrouwen krijgt om problemen te delen met zijn of haar ouders en om ouders te helpen hun kind zó te ondersteunen dat die zich gehoord en begrepen voelt. Het contact verbeteren en de relaties versterken is natuurlijk niet altijd makkelijk omdat er vaak veel gebeurd is. Hierdoor is het kind (de jeugdige) vaak ervan overtuigd dat ouders hem toch niet begrijpen, toch niet luisteren en het niet serieus nemen. Of dat zijn ouders niet te belasten zijn, omdat ze ‘al zoveel aan hun hoofd hebben’. Ouders kunnen ervaren dat ze op afstand worden gehouden of dat ze niets betekenen voor hun kind. Dit gaat gepaard met hele intense en moeilijke emoties die we ’t liefst zo ver mogelijk in ons binnenste begraven. En die we beschermen om niet opnieuw gekwetst te worden door de ander. Ouders en kinderen (jeugdigen) helpen we bij het omgaan met die emoties.

Bij ABFT ligt de focus niet op gedragsverandering, maar op het creëren van een moment van empathie waarin de ouder kan luisteren naar de pijn van het kind.

Waar gaat het eigenlijk om?

Bij hechtingsgerichte gezinstherapie gaat het over de emotionele ‘verbinding‘ tussen gezinsleden en niet over het aanpassing van het gedrag. De aard van de relatie bepaalt de mate van ervaren veiligheid; het beoordelen van gedrag dus niet. Als de relatie veilig genoeg is, kunnen emoties getoond worden en gereguleerd. Het doel van de therapie is ruimte creëren voor een dialoog in het gezin waarbij het gaat over gevoelens.

Het kind is niet het probleem, de ouders zijn de oplossing.

Als een kind bijvoorbeeld zegt: “Mam, ik haat je omdat je bij de scheiding papa hebt weg gestuurd” is het belangrijk dat deze moeder zich niet gaat verdedigen of vader beschuldigt, maar kan stilstaan bij hoe dat hun kind heeft geraakt en kan vragen te vertellen hoe dat voor haar is geweest.

Een focus op emoties en relatie

Binnen de hechtingsgerichte gezinstherapie gaat het om (het stimuleren van) een veilige hechtingsrelatie. Hoe kun je loslaten ‘in verbinding’? Hoe kun je je kind helpen zijn eigen identiteit te ontwikkelen? En hoe kun je als ouder weer ouder zijn? Uitgangspunt is dat je eerst jezelf leert kennen, om (daarna) je kinderen beter te leren kennen en hen te helpen. Een aantal doelen binnen de hechtingsgerichte gezinstherapie zijn:

Stimuleren van een veilige hechtingsrelatie
Verbeteren van de ouder- kindrelatie
Ruimte en vaardigheden bieden om een emotionele en reflecterende dialoog met elkaar te gaan (lees: een goed en écht gesprek aan gaan)
De ander “van binnen uit” leren begrijpen
Achterhalen waar het kind (de jeugdige) kwetsingen, teleurstellingen, afwijzing, onverwerkte verdrietige ervaringen heeft opgelopen door onveilig, over-controlerend, angstig verwaarlozend of juist beschadigend gedrag van ouders

Hechting

Hechting is een begrip dat we steeds vaker horen en het is eigenlijk pas sinds 10 – 15 jaar echt goed doorvlochten in therapieën. We weten al langer dat de ouder een ‘rolmodel’ is voor het kind. Dat geldt voor allerlei gedrag wat te maken heeft met opvoeding, maar ook voor hoe de ouder zichzelf reguleert als er sprake is van spanning of ruzie.
In vrijwel alle vormen van ‘pathologie’ (denk aan stress, burn-out, depressie, alcoholisme, slapeloosheid, angst en dwangstoornissen) gaat het in feite om het leren omgaan met stress en het leren hanteren van emoties. Zo worden er vaak ‘vals positieve’ diagnoses gesteld, zoals bijvoorbeeld bij ADHD. Het gedrag lijkt dan op ADHD (‘look-a-like) maar is in feite stress in combinatie met een gebrekkige emotieregulatie en/of trauma.
Dus,… hoe beter je emoties kunt reguleren hoe beter je in staat bent om de wereld te ontdekken en gezond op te groeien. En… er is hoop, want het is mogelijk om vanuit een ‘onveilig gehechtheidspatroon’ naar een volledig veilig gehechtheidspatroon te gaan. Binnen de hechtingsgerichte gezinstherapie leer je naar jezelf kijken, wat uiteraard alleen maar lukt als je jezelf ‘veilig’ voelt. Kinderen moeten hun ouders ervaren als ‘beschikbaar’ waarmee het zelfvertrouwen van zowel het kind als de ouder toeneemt, evenals het gevoel dat je de moeite waard bent.

Over time, the child’s expectation of the parents’ availability becomes internalized as a working model or schema of what to expect in relationships
John Bowlby

Meer informatie

Ben je geïnteresseerd in hechtingsgerichte gezinstherapie of op hechting gebaseerde relatietherapie (EFT)? Kijk dan beslist even op de website bij de praktijkinformatie of maak een afspraak voor een kennismakingsgesprek. Jeroen Heijne is geregistreerd Systeemtherapeut NVRG, EFT therapeut en biedt daarnaast een paar keer per jaar het Houd Me Vast programma voor stellen aan. Op de website van de Nederlandse Vereniging voor Relatie- en Gezinstherapie (NVRG) vind je meer informatie over de gezinstherapie. Op de website van EFT Nederland is meer informatie te vinden over de EFT relatietherapie en het Houd Me Vast programma.